Γράφει ο Ροδίτης Στρατής*

“Υπέρ της μονιμοποίησης της τηλεργασίας και μετά το τέλος της πανδημίας τάσσονται στη συντριπτική τους πλειονότητα οι διοικήσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών, όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, μια τάση που αναμένεται να ακολουθήσουν και οι ελληνικές τράπεζες” – από τον Οικονομικό Τύπο

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Μέχρι πριν ένα χρόνο, ελάχιστοι ήταν οι εργαζόμενοι στον Κλάδο των Τραπεζών και του Χρηματοπιστωτικού, αλλά και γενικότερα (κυρίως Πληροφορική και Τηλεπικοινωνίες) που τηλε-εργάζονταν, εργάζονταν δηλαδή μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων μακριά από κάποιον καθορισμένο εργασιακό χώρο του εργοδότη τους. Η εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων της ασθένειας covid19 μεταξύ συναδέλφων στις τράπεζες, τις βρήκε αυτές σαν έτοιμες από καιρό, που αντί να χορηγήσουν τις απαιτούμενες άδειες, εφάρμοσαν αμέσως μαζικό σύστημα τηλεργασίας.
Δεν αρνούμαστε την εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά ακόμη περισσότερο απαιτούμε αυτή να αξιοποιείται προς όφελος της εργασίας και ζωής όλων μας, των εργαζομένων, και όχι στη λογική της μείωσης κόστους κι εξόδων των Διοικήσεων. Όσο όμως κι αν προσπαθούν να πείσουν τους εργαζόμενους ότι όλα αυτά γίνονται για το καλό τους και ότι η τηλεργασία προσφέρει «διευκολύνσεις» στη ζωή τους (π.χ. καλύτερος συνδυασμός επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής), η πραγματικότητα που βιώνουν οι ίδιοι είναι το ασφαλέστερο κριτήριο για τις σκοπιμότητες που κρύβει η γενίκευση μιας τέτοιας μορφής εργασίας.
Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία DESKEO για την τηλεργασία, ενώ είχαν συμπληρωθεί περίπου δυο βδομάδες από την έναρξη των «ειδικών μέτρων» στη Γαλλία. Τα συμπεράσματα:
Το 32% των Γάλλων που απασχολούνται με τηλεργασία δουλεύουν περισσότερο από ό,τι στο κανονικό τους γραφείο ή σε άλλο χώρο δουλειάς.
Το 51% δεν κάνει καν διάλειμμα για το μεσημεριανό φαγητό.
Το 73% δεν έχει χωριστό δωμάτιο στο σπίτι όπου εργάζεται.
Το 76% αναπολεί την περίοδο που δούλευε στον κανονικό χώρο εργασίας του.
Στο ερώτημα «πώς αξιοποιείτε το χρόνο που εξοικονομείτε από τη διαδρομή μετάβασης προς τη δουλειά;», το 59% (62% των γυναικών και 56% των ανδρών) απάντησε «για να δουλεύω περισσότερο».
Συνοπτικά λοιπόν, οι τηλέ-εργαζόμενοι έχουν να αντιμετωπίσουν:
•Εντατικοποίηση της εργασίας με ωράρια «λάστιχο», επέκταση και διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου
•Απώλεια ορίων ανάμεσα σε ιδιωτική-οικογενειακή και επαγγελματική ζωή
•Η υγεία και η ασφάλεια να καθίσταται ατομική ευθύνη
•Επιβάρυνση με μεγαλύτερο κόστος
•Διαχείριση κι ευθύνη για τα προσωπικά δεδομένα πελατών και δικά τους
•«νέες-σύγχρονες» μεθόδους ασφυκτικού ελέγχου κι αξιολόγησης, διαδικτυακής παρακολούθησής τους
•Αποξένωση κι απομόνωση

Σήμερα λοιπόν, βαδίζοντας προς το τέλος της πανδημίας, ποιο μπορεί να είναι το μόνο ρεαλιστικό αίτημα που πραγματικά να συμφέρει τους συναδέλφους;: ομαλή επιστροφή των τηλεργαζόμενων στους φυσικούς χώρους εργασίας τους!
Και όμως, σύμμαχοι της Τραπεζών αναδεικνύονται, για άλλη μια φορά, οι πλειοψηφίες-ηγεσίες των επιχειρησιακών σωματείων, που είτε αφήνουν τον χρόνο να δουλέψει υπέρ των Διοικήσεων, είτε προτείνουν διαβούλευση για τους όρους μονιμοποίησης της τηλεργασίας.
Είναι απόλυτα δικαιολογημένη η οργή που νιώθει όλο και μεγαλύτερο κομμάτι των εργαζομένων το τελευταίο διάστημα για όσα βιώνουμε σε όλους τους τομείς της ζωής μας: στα εργασιακά, στον τομέα της Υγείας και της Παιδείας, με κλειστά σχολεία και νοσοκομεία μίας νόσου, με την αστυνομοκρατία και την καταστολή να συνοδεύει κάθε έκφραση αντίστασης ή διεκδίκησης. Κι είναι καθήκον δικό μας, του ταξικού κινήματος και των σωματείων, σε αυτή την οργή να δώσουμε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και να τη στρέψουμε, να την καθοδηγήσουμε ενάντια στον υπαίτιο: στην πολιτική των κυβερνήσεων και των μεγαλοεργοδοτών που συνεχίζουν να φέρνουν ακόμη μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις στρατηγικού χαρακτήρα για το κεφάλαιο, συνεχίζουν να ξεριζώνουν εργατικά-λαϊκά δικαιώματα, εκμεταλλευόμενοι την πανδημία και την οικονομική κρίση.
Ένα τέτοιο εγχείρημα -σκληρά αντεργατικών μεταρρυθμίσεων- είναι και το νομοσχέδιο που θα καταθέσει ο υπουργός εργασίας, για να επιβάλει το 10ωρο και τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, την απαγόρευση της απεργίας και την παρεμπόδιση της δράσης των συνδικάτων. Σε αυτό λοιπόν το νομοσχέδιο ο Χατζηδάκης -από όσα έχουν βγει στη δημοσιότητα- θα φέρει ρυθμίσεις και για την τηλεργασία. Επιβεβαιώθηκε ότι δεν ήταν ένα έκτακτο μέτρο που επιβλήθηκε λόγω πανδημίας, αντίθετα ήρθε για να μείνει. Ήδη μάλιστα εταιρείες του κλάδου έχουν πάρει τα μέτρα τους και για τη μετά-covid εποχή. Κάποιες, έχουν ξενοικιάσει κτίρια τους με τη λογική ότι εργαζόμενοί της θα εξακολουθούν επ' αόριστο να εργάζονται από το σπίτι. Κι έτσι οι εταιρείες γλιτώνουν μεγάλο μέρος από το λειτουργικό κόστος, από τα πάγια έξοδα που έχει η συντήρηση ενός κτιρίου, από τον εξοπλισμό, τη μίσθωση κλπ.
Η πανδημία λοιπόν επιτάχυνε την απαίτηση των μεγαλοεργοδοτών να μονιμοποιήσουν την τηλεργασία και ο νόμος του Χατζηδάκη τώρα έρχεται για να ρυθμίσει τους όρους επέκτασης και λειτουργίας αυτής της ευέλικτης μορφής εργασίας. Μπορούμε επίσης, ακριβώς επειδή έχουμε πλέον την πείρα ενός χρόνου, να βγάλουμε ασφαλές συμπέρασμα για το τι ήρθε να επιβάλει η τηλεργασία και νομίζω ότι πλέον επιβεβαιώνονται όσα κατέγραφαν τα σωματεία σχετικά με τις συνέπειες της τηλεργασίας. Και με αυτή την έννοια, εξαιτίας δηλαδή των αρνητικών συνεπειών της τηλεργασίας, εξακολουθεί να είναι σωστό και επιβεβλημένο το αίτημά να μην κατατεθεί αυτό το νομοσχέδιο. Αντίθετα είναι ανάγκη να δυναμώσει η πάλη των εργαζομένων ενάντια στην τηλεργασία και στις συνέπειες της. Να βελτιωθούν οι όροι δουλειάς και να μην μονιμοποιηθεί η τηλεργασία για κανέναν εργαζόμενο και σε κανέναν κλάδο. Γιατί θα ζήσουμε καταστάσεις όπου θα υπάρχουν εργαζόμενοι που δε θα έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους σε χώρο δουλειάς, δε θα έχουν ποτέ συναντήσει συνάδελφο (πόσο μάλλον δράση σωματείου) και θα μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο η μάζα νέων ανθρώπων που δε θα γνωρίζουν τι πάει να πει συλλογική σύμβαση, σταθερή εργασία, δικαιώματα, 8ωρο ή μισθός, συλλογική διεκδίκηση.
Καθήκον μας είναι μπροστά στην Πρωτομαγιά να προετοιμάσουμε το μαζικό μας άνοιγμα, να δώσουμε μαχητική απεργιακή απάντηση στην κυβέρνηση για να μην καταθέσει το αντεργατικό νομοσχέδιο που επιβάλλει παράλληλα και τους νέους όρους της τηλεργασίας. Να δώσουμε απάντηση και στις εργοδοτικές – κυβερνητικές ηγεσίες τόσο της ΓΣΕΕ όσο και του Εργατικού Κέντρου Καρδίτσας που βάζουν πλάτη για να περάσει αυτό το νομοσχέδιο-έκτρωμα και διατίθενται να πάνε σε διάλογο με την κυβέρνηση για να συζητήσουν άλλη μια φορά «για μας χωρίς εμάς»! Να νιώσουν οι εργαζόμενοι ότι αυτή η Πρωτομαγιά και η απεργιακή κινητοποίηση στις 6 Μάη ενάντια στο νομοσχέδιο δεν είναι μία από τα ίδια, σαν τις άλλες χρονιές. Η επιτυχία τους θα δώσει ελπίδα και προοπτική συνολικά στην εργατική τάξη. Και αυτό είναι προϋπόθεση και για τη συνέχεια.

Ροδίτης Στρατής
Μέλος ΔΣ Συλλόγου Εργαζομένων Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας