Το Μουσικό Σχολείο σας παρουσιάζει… τις Μούσες της Καρδίτσας και την ιστορία τους!

Τη σχέση που έχει μια τούρτα με την πλατεία Συντάγματος και .. τις τουαλέτες ξεδίπλωσαν με το δικό τους ευρηματικό τρόπο οι μαθητές του Μουσικού Σχολείου Καρδίτσας, μέσα από  την ιστορία των τεσσάρων γλυπτών της κεντρικής πλατείας της πόλης μας.

Στο πλαίσιο των προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων του Μουσικού Σχολείου  Καρδίτσας, οι καθηγήτριες Βάγγου Ευφροσύνη και Καραμήτρου Φανή  σε συνεργασία με την αρχαιολόγο μουσειολόγο και υπεύθυνη της Δημοτικής Πινακοθήκης Καρδίτσας κ. Μαρία Γιαννέλου και φυσικά με πρωταγωνιστές  τους μαθητές/τριες του Α1 τμήματος Λυκείου  σας παρουσιάζουν την ενδιαφέρουσα και ταραχώδη ιστορία των Μουσών μας.

Τα παιδιά Αντωνοπούλου Ειρήνη, Κεφσερίδης Νίκος, Παρδάλα Δενέλη και  Κιτσοπούλου Τζωρτζίνα, αφού αξιοποίησαν τη συνέντευξη της κ. Γιαννέλου Μαρίας η οποία αποκάλυψε πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ιστορία των αγαλμάτων αναζήτησαν βιβλιογραφία και φωτογραφικό υλικό από τα βιβλία του καθηγητή Δημήτρη Παυλόπουλου: Από τον Ιερό Λόχο στον Κωνσταντίνο ΙΒ΄ και τα Νεότερα Αθηναϊκά Γλυπτά καθώς και άλλες πηγές του διαδικτύου. Αφού ικανοποίησαν τις μαθησιακές τους ανησυχίες απαντώντας σε ερωτήματα όπως: Πότε  κατασκευάστηκαν οι Μούσες και γιατί; Πως οι Μούσες από την Ομόνοια έφτασαν στην Καρδίτσα; Ποια είναι η ανώνυμη Μούσα της πλατείας;  κατέληξαν σε συμπεράσματα και  προχώρησαν στη δημοσίευση μιας εξαιρετικά ενδιαφέρουσας  ταινίας που μπορείτε να δείτε εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=lUFNmIxuneI

Η ιστορία έχει ως εξής: Τον  Ιούνιο  του 1930, ο  Ελευθέριος Βενιζέλος εγκαινιάζει τον σταθμό του υπόγειου σιδηρόδρομου στην πλατεία Ομονοίας, ένα έργο που είχε αρχίσει λίγα χρόνια νωρίτερα και με την ολοκλήρωσή του έδωσε χαρά σε πολλούς Αθηναίους. Μέχρι τότε η πλατεία ήταν γεμάτη λουλούδια, φοίνικες και ξύλινα παγκάκια. Η νέα εικόνα της πλατείας  ήταν κυκλική, πλησίαζε στα ευρωπαϊκά πρότυπα και είχε μαρμάρινα κιγκλιδώματα στις εισόδους προς τον υπόγειο σιδηρόδρομο. Όμως, η χρήση του υπόγειου σιδηρόδρομου στην Ομόνοια δημιούργησε την ανάγκη κατασκευής υπόγειου εξαερισμού στον σταθμό.
Για να καλυφθούν οι «τρύπες» των εξαερισμών, το 1934, τοποθετήθηκαν περιμετρικά της πλατείας, οχτώ κατασκευές που ονομάστηκαν  «οι μούσες της Ομόνοιας». Κι αυτό γιατί στη βάση κάθε κατασκευής υπήρχε ένα καθιστό άγαλμα, που απεικόνιζε μια από τις εννέα μούσες της αρχαιότητας. Πάνω από τα αγάλματα υψώνονταν ψηλοί τσιμεντένιοι κίονες, στην κορυφή των οποίων υπήρχαν καπνοδόχοι. Οι κατασκευές αυτές έλυσαν το πρόβλημα εξαερισμού του σταθμού, αλλά έκαναν την πλατεία να μοιάζει με τεράστια τούρτα και τους κίονες με υπερμεγέθη κεράκια. Αν και οι μούσες κατά τη μυθολογία ήταν εννέα, οι κατασκευές που τοποθετήθηκαν στην πλατεία ήταν οχτώ, για λόγους αισθητικής και συμμετρίας.
Η μούσα που περίσσευε ήταν η Καλλιόπη, η μούσα της επικής ποίησης.  Ο αρχιτέκτονας που δε σεβάστηκε καθόλου τη φήμη της Καλλιόπης  όχι μόνο δεν έβαλε το άγαλμά της στην πλατεία μαζί με τα υπόλοιπα, αλλά το τοποθέτησε στα υπόγεια του ηλεκτρικού, δίπλα στα δημόσια ουρητήρια. Ο κόσμος τότε, όταν ρωτούσε που είναι τα δημόσια ουρητήρια, έπαιρνε την απάντηση : Κάτω στην Καλλιόπη! Με την πράξη του αυτή ταύτισε το όνομα της ευγενικής μούσας με την τουαλέτα. Γι αυτό αργότερα οι φαντάροι όταν είχαν αγγαρεία στις τουαλέτες, έλεγαν ότι είχαν ραντεβού με την «Καλλιόπη». Σήμερα οι μούσες είναι σκορπισμένες.
Οι Μούσες της Ομόνοιας θεωρήθηκαν από τη Δημοτική αρχή αντιαισθητικές και έπρεπε να απομακρυνθούν. Ο τότε δήμαρχος Κ. Κοτζιάς που ήδη είχε κατεδαφίσει το Δημοτικό Θέατρο δεν δυσκολεύτηκε. Η αφορμή που όλοι περίμεναν, δόθηκε τον Αύγουστο του 1936, όταν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ενάντια στη δικτατορία του Μεταξά, μια μούσα έπεσε, τραυματίζοντας περαστικούς. Λίγο αργότερα τα γλυπτά απομακρύνθηκαν και η παρέα των μουσών της Ομόνοιας διαλύθηκε. Τέσσερις από αυτές μεταφέρθηκαν στην Καρδίτσα, δύο στις Καρυές Λακωνίας και άλλες δύο στην Αμοργό.
Ο δήμαρχος Καρδίτσας Β. Τζέλλας τις μετέφερε στην πόλη  τη δεκαετία του 50. Οι δύο είναι η Θάλεια μούσα της κωμωδίας που κρατά στο δεξί της χέρι μια θεατρική μάσκα ενώ  η Κλειώ μούσα  της ιστορίας αντίστοιχα κρατά μια πλάκα και μια γραφίδα. Η τρίτη είναι η Αγλαΐα, παρότι θεωρείται μία από τις τρεις Χάριτες και κρατά στο χέρι της ένα μικρό μπουκέτο. Το όνομα της τέταρτης δε διακρίνεται στο γλυπτό.... αλλά είναι μάλλον είναι η Καλλιόπη.  Τοποθετήθηκαν αρχικά στον κεντρικό διάδρομο του Παυσίλυπου και μετά το 1974 μεταφέρθηκαν στην κεντρική πλατεία της Καρδίτσας.  Έτσι ως κομμάτι της ιστορίας της πόλης οι Μούσες, αναδείχτηκαν επάξια μέσα από τα μάτια παιδιών με ανησυχίες και όραμα, κομμάτια αναπόσπαστα κι εκείνα της πόλης Καρδίτσας.